Dziękujemy za odwiedzenie Nature.com. Używana przez Ciebie wersja przeglądarki ma ograniczoną obsługę CSS. Aby zapewnić Ci najlepsze wrażenia, zalecamy korzystanie z nowszej wersji przeglądarki (lub wyłączenie trybu zgodności w Internet Explorerze). W międzyczasie, aby zapewnić ciągłą obsługę, będziemy renderować witrynę bez stylów i JavaScriptu.
Chelsea Wold jest niezależną dziennikarką mieszkającą w Hadze w Holandii i autorką książki Daydream: An Urgent Global Quest to Change Toilets.
Specjalistyczne systemy toaletowe pobierają azot i inne składniki odżywcze z moczu, aby wykorzystać je jako nawóz i inne produkty. Źródło zdjęcia: MAK/Georg Mayer/EOOS NEXT
Gotlandia, największa wyspa Szwecji, ma niewiele słodkiej wody. Jednocześnie mieszkańcy zmagają się z niebezpiecznym poziomem zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa i systemów kanalizacyjnych, które powodują szkodliwe zakwity glonów w Morzu Bałtyckim. Mogą one powodować śmierć ryb i choroby u ludzi.
Aby pomóc rozwiązać tę serię problemów środowiskowych, wyspa pokłada nadzieję w jednej nietypowej substancji, która je łączy: ludzkim moczu.
Począwszy od 2021 roku, zespół badawczy rozpoczął współpracę z lokalną firmą wynajmującą przenośne toalety. Celem jest zebranie ponad 70 000 litrów moczu w ciągu 3 lat w pisuarach bezwodnych i dedykowanych toaletach w wielu lokalizacjach w letnim sezonie turystycznym. Zespół pochodził ze Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych (SLU) w Uppsali, który utworzył firmę o nazwie Sanitation360. Wykorzystując opracowany przez naukowców proces, wysuszyli mocz, rozdrabniając go na kawałki przypominające beton, które następnie zmielili na proszek i sprasowali w granulki nawozu, pasujące do standardowego sprzętu rolniczego. Lokalni rolnicy wykorzystują ten nawóz do uprawy jęczmienia, który następnie trafia do browarów, gdzie powstaje piwo typu ale, które po spożyciu może zostać ponownie włączone do cyklu.
Prithvi Simha, inżynier chemik z Uniwersytetu Południowej Kalifornii (SLU) i dyrektor techniczny Sanitation360, powiedział, że celem badaczy jest „wyjście poza koncepcję i wdrożenie w praktyce” ponownego wykorzystania moczu na dużą skalę. Celem jest stworzenie modelu, który będzie można naśladować na całym świecie. „Naszym celem jest, aby każdy, wszędzie, wykonał to ćwiczenie”.
W eksperymencie przeprowadzonym na Gotlandii porównano jęczmień nawożony moczem (po prawej) z roślinami nienawożonymi (w środku) oraz z nawozami mineralnymi (po lewej). Źródło zdjęcia: Jenna Senecal.
Projekt Gotland jest częścią podobnego, ogólnoświatowego przedsięwzięcia mającego na celu oddzielenie moczu od innych ścieków i recykling jego produktów, takich jak nawóz. Praktyka ta, znana jako „odwrócenie moczu”, jest badana przez grupy badawcze między innymi w Stanach Zjednoczonych, Australii, Szwajcarii, Etiopii i Republice Południowej Afryki. Działania te wykraczają daleko poza laboratoria uniwersyteckie. Pisuary bezwodne są podłączone do systemów odprowadzania ścieków w piwnicach biur w Oregonie i Holandii. Paryż planuje zainstalować toalety z odwróceniem moczu w 1000-osobowej strefie ekologicznej budowanej w 14. dzielnicy miasta. Europejska Agencja Kosmiczna umieści 80 toalet w swojej paryskiej siedzibie, która rozpocznie działalność jeszcze w tym roku. Zwolennicy odwrócenia moczu twierdzą, że może znaleźć zastosowanie w różnych miejscach, od prowizorycznych posterunków wojskowych, przez obozy dla uchodźców, bogate ośrodki miejskie, po rozległe slumsy.
Naukowcy twierdzą, że system separacji moczu, jeśli zostanie wdrożony na szeroką skalę na całym świecie, może przynieść ogromne korzyści dla środowiska i zdrowia publicznego. Wynika to po części z faktu, że mocz jest bogaty w składniki odżywcze, które nie zanieczyszczają zbiorników wodnych i mogą być wykorzystywane do nawożenia upraw lub w procesach przemysłowych. Simha szacuje, że ludzie produkują wystarczającą ilość moczu, aby zastąpić około jednej czwartej obecnych na świecie nawozów azotowych i fosforanowych; zawiera on również potas i wiele pierwiastków śladowych (patrz „Składniki moczu”). Co najważniejsze, niespuszczając moczu do kanalizacji, oszczędzasz dużo wody i zmniejszasz obciążenie starzejącego się i przeciążonego systemu kanalizacyjnego.
Według ekspertów w tej dziedzinie, wiele komponentów do separacji moczu może wkrótce stać się powszechnie dostępnych dzięki postępowi w dziedzinie toalet i strategii utylizacji moczu. Istnieją jednak również poważne przeszkody na drodze do fundamentalnych zmian w jednym z najbardziej fundamentalnych aspektów życia. Naukowcy i firmy muszą sprostać niezliczonym wyzwaniom, od udoskonalenia konstrukcji toalet separujących mocz po ułatwienie przetwarzania moczu i przekształcania go w wartościowe produkty. Może to obejmować systemy oczyszczania chemicznego podłączone do indywidualnych toalet lub urządzeń w piwnicy obsługujących cały budynek i świadczących usługi odzyskiwania i konserwacji powstałego zagęszczonego lub utwardzonego produktu (patrz „Od moczu do produktu”). Ponadto istnieją szersze kwestie zmiany społecznej i akceptacji, związane zarówno z różnym stopniem tabu kulturowego związanego z ludzkimi odpadami, jak i z głęboko zakorzenionymi konwencjami dotyczącymi ścieków przemysłowych i systemów żywnościowych.
W obliczu niedoborów energii, wody i surowców dla rolnictwa i przemysłu, segregacja i ponowne wykorzystanie moczu stanowi „poważne wyzwanie dla zapewnienia warunków sanitarnych” – mówi biolog Lynn Broaddus, konsultantka ds. zrównoważonego rozwoju z Minneapolis. „To gatunek, który będzie zyskiwał na znaczeniu. W Minnesocie był on byłym prezesem Federacji Wodnej w Aleksandrii w stanie Wirginia, światowego stowarzyszenia specjalistów ds. jakości wody. To naprawdę coś cennego”.
Dawniej mocz był cennym surowcem. W przeszłości niektóre społeczeństwa wykorzystywały go do nawożenia upraw, wyrobu skór, prania ubrań i produkcji prochu strzelniczego. Następnie, pod koniec XIX i na początku XX wieku, w Wielkiej Brytanii rozwinął się nowoczesny model scentralizowanego zarządzania ściekami, który rozprzestrzenił się na cały świat, czego kulminacją była tzw. ślepota moczowa.
W tym modelu toalety wykorzystują wodę do szybkiego odprowadzania moczu, kału i papieru toaletowego do kanalizacji, mieszając się z innymi płynami pochodzącymi z gospodarstw domowych, zakładów przemysłowych, a czasem z kanalizacji deszczowej. W scentralizowanych oczyszczalniach ścieków energochłonne procesy wykorzystują mikroorganizmy do oczyszczania ścieków.
W zależności od lokalnych przepisów i warunków panujących w oczyszczalni, ścieki odprowadzane w tym procesie mogą nadal zawierać znaczne ilości azotu i innych substancji odżywczych, a także pewne inne zanieczyszczenia. 57% populacji świata w ogóle nie jest podłączona do scentralizowanego systemu kanalizacyjnego (patrz „Ścieki ludzkie”).
Naukowcy pracują nad tym, aby scentralizowane systemy były bardziej zrównoważone i mniej zanieczyszczające, ale począwszy od Szwecji w latach 90. XX wieku, niektórzy badacze naciskają na bardziej fundamentalne zmiany. Postępy na końcu rurociągu to „po prostu kolejna ewolucja tej samej cholernej rzeczy”, powiedziała Nancy Love, inżynier środowiska z University of Michigan w Ann Arbor. Przekierowanie moczu będzie „przełomowe”, mówi. W badaniu 1, które symulowało systemy zarządzania ściekami w trzech stanach USA, ona i jej współpracownicy porównali konwencjonalne systemy oczyszczania ścieków z hipotetycznymi systemami oczyszczania ścieków, które przekierowują mocz i wykorzystują odzyskane składniki odżywcze zamiast syntetycznych nawozów. Szacują, że społeczności stosujące przekierowywanie moczu mogą zmniejszyć ogólną emisję gazów cieplarnianych o 47%, zużycie energii o 41%, zużycie słodkiej wody o około połowę i zanieczyszczenie ścieków składnikami odżywczymi o 64%. zastosowanej technologii.
Koncepcja ta pozostaje jednak niszowa i w dużej mierze ograniczona do obszarów autonomicznych, takich jak skandynawskie ekowioski, wiejskie zabudowania gospodarcze i inwestycje w obszarach o niskich dochodach.
Tove Larsen, inżynier chemik ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Nauki i Technologii Wodnych (Eawag) w Dübendorfie, twierdzi, że znaczną część zaległości stanowią same toalety. Wprowadzone na rynek w latach 90. i 2000., większość toalet z systemem odprowadzania moczu ma przed sobą małą miskę do zbierania płynu, co wymaga starannego doboru. Inne rozwiązania obejmują przenośniki taśmowe obsługiwane nogą, które umożliwiają odpływ moczu podczas transportu obornika do kompostownika, lub czujniki sterujące zaworami kierującymi mocz do osobnego odpływu.
Prototyp toalety, która oddziela mocz i suszy go na proszek, jest testowany w siedzibie szwedzkiej firmy wodociągowo-kanalizacyjnej VA SYD w Malmö. Źródło zdjęcia: EOOS NEXT
Jednak w projektach eksperymentalnych i demonstracyjnych w Europie ludzie nie przyjęli ich z entuzjazmem, powiedział Larsen, narzekając, że są zbyt nieporęczne, śmierdzące i zawodne. „Temat toalet naprawdę nas zniechęcił”.
Obawy te towarzyszyły pierwszej masowej realizacji toalet z odprowadzeniem moczu, projektowi zrealizowanemu w południowoafrykańskim mieście Ethekwini w latach 2000. Anthony Odili, który studiuje zarządzanie w służbie zdrowia na Uniwersytecie KwaZulu-Natal w Durbanie, powiedział, że nagłe rozszerzenie granic miasta po zakończeniu apartheidu doprowadziło do przejęcia przez władze niektórych biednych obszarów wiejskich bez infrastruktury sanitarnej i wodociągowej.
Po wybuchu epidemii cholery w sierpniu 2000 roku władze szybko uruchomiły kilka urządzeń sanitarnych, które spełniały wymogi finansowe i praktyczne, w tym około 80 000 suchych toalet z odpływem moczu, z których większość nadal działa. Mocz spływa do gleby spod toalety, a odchody trafiają do magazynu, który miasto opróżnia co pięć lat od 2016 roku.
Odili powiedział, że projekt przyczynił się do powstania bezpieczniejszych urządzeń sanitarnych w okolicy. Jednak badania z zakresu nauk społecznych ujawniły wiele problemów z programem. Pomimo przekonania, że ​​toalety są lepsze niż nic, badania, w tym niektóre z tych, w których brał udział, wykazały później, że użytkownicy generalnie ich nie lubią, powiedział Odili. Wiele z nich jest wykonanych z materiałów niskiej jakości i niewygodnych w użyciu. Chociaż takie toalety teoretycznie powinny zapobiegać powstawaniu nieprzyjemnych zapachów, mocz w toaletach eThekwini często trafia do pojemników na odchody, tworząc okropny zapach. Według Odiliego ludzie „nie mogli normalnie oddychać”. Co więcej, mocz praktycznie nie jest wykorzystywany.
Ostatecznie, według Odili, decyzja o wprowadzeniu suchych toalet z odprowadzeniem moczu była odgórna i nie uwzględniała preferencji mieszkańców, głównie ze względów zdrowia publicznego. Badanie z 2017 roku3 wykazało, że ponad 95% respondentów eThekwini chciało mieć dostęp do wygodnych, bezzapachowych toalet, z których korzystają zamożni biali mieszkańcy miasta, a wielu planowało ich instalację, gdy tylko warunki na to pozwolą. W Republice Południowej Afryki toalety od dawna są symbolem nierówności rasowych.
Jednak nowy projekt może okazać się przełomem w odprowadzaniu moczu. W 2017 roku, pod kierownictwem projektanta Haralda Grundla, we współpracy z Larsenem i innymi, austriacka firma projektowa EOOS (wydzielona z EOOS Next) wprowadziła na rynek syfon. Eliminuje on konieczność celowania przez użytkownika, a funkcja odprowadzania moczu jest praktycznie niewidoczna (patrz „Nowy rodzaj toalety”).
Wykorzystuje tendencję wody do przywierania do powierzchni (nazywaną efektem czajnika, ponieważ działa jak kapiący czajnik), aby skierować mocz z przedniej części toalety do osobnego otworu (zobacz „Jak poddać mocz recyklingowi”). Urządzenie Urine Trap, opracowane przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała szeroki zakres badań nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można zamontować w dowolnym urządzeniu, od wysokiej klasy ceramicznych modeli z cokołem po plastikowe miski ustępowe. Urządzenie Urine Trap, opracowane przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała szeroki zakres badań nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można zamontować w dowolnym urządzeniu, od wysokiej klasy ceramicznych modeli z cokołem po plastikowe miski ustępowe. Pułapkę na mocz można wbudować w dowolny model, od modeli z ceramicznymi cokołami po plastikowe przysiady. Syfon opracowano dzięki dofinansowaniu Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała wiele badań nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach.garnki. Urządzenie do zbierania moczu, opracowane dzięki dofinansowaniu Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspiera szeroko zakrojone badania nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można wbudować w dowolny model, od wysokiej klasy modeli ceramicznych po plastikowe tace toaletowe.Szwajcarski producent LAUFEN wypuszcza już na rynek europejski produkt o nazwie „Save!”, choć jego cena dla wielu konsumentów okazuje się zbyt wysoka.
Uniwersytet KwaZulu-Natal i Rada Miasta eThekwini testują również wersje toalet z syfonem, które mogą odprowadzać mocz i wypłukiwać cząstki stałe. Tym razem badanie koncentruje się bardziej na użytkownikach. Odie jest optymistą i wierzy, że ludzie będą preferować nowe toalety z systemem odprowadzania moczu, ponieważ pachną lepiej i są łatwiejsze w użyciu, ale zauważa, że ​​mężczyźni muszą siedzieć, aby oddać mocz, co stanowi ogromną zmianę kulturową. Jeśli jednak toalety „zostaną również zaadaptowane i zaadaptowane przez dzielnice o wysokich dochodach – przez osoby o różnym pochodzeniu etnicznym – to naprawdę pomoże to w rozprzestrzenianiu się” – powiedział. „Zawsze musimy brać pod uwagę kryteria rasowe” – dodał, aby upewnić się, że nie rozwinie się coś, co będzie postrzegane jako „tylko dla czarnych” lub „tylko dla biednych”.
Separacja moczu to dopiero pierwszy krok w kierunku poprawy warunków sanitarnych. Kolejnym krokiem jest znalezienie rozwiązania. Na obszarach wiejskich ludzie mogą przechowywać mocz w kadziach, aby zabić wszelkie patogeny, a następnie stosować go na polach uprawnych. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca tę praktykę.
Jednak środowisko miejskie jest bardziej skomplikowane – to właśnie tam powstaje większość moczu. Budowa kilku oddzielnych kanałów w całym mieście, które dostarczałyby mocz do jednego centralnego punktu, byłaby niepraktyczna. A ponieważ mocz składa się w około 95% z wody, jego przechowywanie i transport są zbyt drogie. Dlatego naukowcy koncentrują się na suszeniu, zagęszczaniu lub w inny sposób ekstrahowaniu składników odżywczych z moczu na poziomie toalety lub budynku, pozostawiając wodę.
To nie będzie łatwe, powiedziała Larson. Z inżynieryjnego punktu widzenia „mocz to złe rozwiązanie”, dodała. Oprócz wody, większość stanowi mocznik, bogaty w azot związek, który organizm wytwarza jako produkt uboczny metabolizmu białek. Mocznik sam w sobie jest przydatny: jego syntetyczna wersja jest powszechnym nawozem azotowym (patrz Zapotrzebowanie na azot). Ale jest też podstępny: po połączeniu z wodą mocznik przekształca się w amoniak, który nadaje moczowi charakterystyczny zapach. Jeśli nie zostanie uruchomiony, amoniak może wydzielać zapach, zanieczyszczać powietrze i zabierać cenny azot. Katalizowana przez wszechobecny enzym ureazę, reakcja ta, zwana hydrolizą mocznika, może trwać kilka mikrosekund, co czyni ureazę jednym z najskuteczniejszych znanych enzymów.
Niektóre metody pozwalają na kontynuację hydrolizy. Naukowcy z Eawag opracowali zaawansowany proces, który przekształca zhydrolizowany mocz w skoncentrowany roztwór składników odżywczych. Najpierw w akwarium mikroorganizmy przekształcają lotny amoniak w nielotny azotan amonu, powszechnie stosowany nawóz. Następnie destylator zagęszcza płyn. Spółka zależna Vuna, również z siedzibą w Dübendorf, pracuje nad komercjalizacją systemu dla budynków oraz produktu o nazwie Aurin, który po raz pierwszy na świecie uzyskał w Szwajcarii dopuszczenie do stosowania w roślinach spożywczych.
Inni próbują zatrzymać reakcję hydrolizy, szybko podnosząc lub obniżając pH moczu, który zazwyczaj jest neutralny po wydaleniu. Na terenie kampusu Uniwersytetu Michigan, Love współpracuje z organizacją non-profit Earth Abundance Institute w Brattleboro w stanie Vermont, aby opracować system do budynków, który usuwa płynny kwas cytrynowy z toalet z odpływem i toalet bezwodnych. Z pisuarów tryska woda. Mocz jest następnie zagęszczany poprzez wielokrotne zamrażanie i rozmrażanie.
Zespół SLU pod kierownictwem inżyniera środowiska Bjorna Winnerosa z Gotlandii opracował metodę suszenia moczu w stały mocznik zmieszany z innymi składnikami odżywczymi. Zespół ocenia swój najnowszy prototyp, wolnostojącą toaletę z wbudowaną suszarką, w siedzibie szwedzkiej firmy wodociągowo-kanalizacyjnej VA SYD w Malmö.
Inne metody ukierunkowane są na poszczególne składniki odżywcze w moczu. Można by je łatwiej zintegrować z istniejącymi łańcuchami dostaw nawozów i chemikaliów przemysłowych, mówi inżynier chemik William Tarpeh, były pracownik naukowy Love's, obecnie pracujący na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii.
Powszechną metodą przywracania fosforu z hydrolizowanego moczu jest dodanie magnezu, który powoduje wytrącanie się nawozu zwanego struwitem. Tarpeh eksperymentuje z granulkami materiału adsorbującego, które mogą selektywnie usuwać azot w postaci amoniaku6 lub fosfor w postaci fosforanu. Jego system wykorzystuje inny płyn zwany regenerantem, który przepływa przez balony po ich wyczerpaniu. Regenerant pobiera składniki odżywcze i odnawia kule do następnej rundy. Jest to prosta, pasywna metoda, ale komercyjne regeneraty są szkodliwe dla środowiska. Teraz jego zespół stara się tworzyć tańsze i bardziej przyjazne dla środowiska produkty (patrz „Zanieczyszczenie przyszłości”).
Inni naukowcy opracowują metody wytwarzania energii elektrycznej poprzez umieszczanie moczu w mikrobiologicznych ogniwach paliwowych. W Kapsztadzie w Republice Południowej Afryki inny zespół opracował metodę wytwarzania niekonwencjonalnych cegieł budowlanych poprzez zmieszanie moczu, piasku i bakterii produkujących ureazę w formie. Cegła wapnieje, nadając jej dowolny kształt bez wypalania. Europejska Agencja Kosmiczna rozważa wykorzystanie moczu astronautów jako surowca do budowy domów na Księżycu.
„Kiedy myślę o szerokiej przyszłości recyklingu moczu i ścieków, chcemy być w stanie wytwarzać jak najwięcej produktów” – powiedział Tarpeh.
Badacze, poszukując różnych pomysłów na komercjalizację moczu, wiedzą, że to trudna walka, zwłaszcza dla zakorzenionego przemysłu. Firmy nawozowe i spożywcze, rolnicy, producenci toalet i organy regulacyjne zwlekają z wprowadzeniem istotnych zmian w swoich praktykach. „Jest tu dużo bezwładności” – powiedział Simcha.
Na przykład na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley instalacja badawczo-edukacyjna LAUFEN save! obejmuje wydatki na architektów, budowę i przestrzeganie przepisów miejskich – a to jeszcze nie wszystko, powiedział Kevin Ona, inżynier ochrony środowiska, który obecnie pracuje na Uniwersytecie Zachodniej Wirginii w Morgantown. Dodał, że brak istniejących przepisów i regulacji stwarzał problemy w zarządzaniu obiektami, dlatego dołączył do grupy opracowującej nowe przepisy.
Część bezwładności może wynikać z obaw przed oporem konsumentów, ale badanie przeprowadzone w 2021 r. wśród osób w 16 krajach7 wykazało, że w miejscach takich jak Francja, Chiny i Uganda chęć spożywania żywności wzbogaconej moczem wyniosła blisko 80% (zobacz Czy ludzie będą to jeść?).
Pam Elardo, która kieruje Administracją Ścieków jako zastępca administratora Agencji Ochrony Środowiska Miasta Nowy Jork, powiedziała, że ​​popiera innowacje, takie jak odprowadzenie moczu, ponieważ kluczowymi celami jej firmy są dalsza redukcja zanieczyszczeń i recykling zasobów. Oczekuje, że dla miasta takiego jak Nowy Jork najbardziej praktyczną i opłacalną metodą odprowadzenia moczu będą systemy poza siecią w modernizowanych lub nowych budynkach, uzupełnione o konserwację i zbiórkę. Jeśli innowatorzy potrafią rozwiązać problem, „powinni działać” – powiedziała.
Biorąc pod uwagę te postępy, Larsen przewiduje, że masowa produkcja i automatyzacja technologii odwadniania moczu mogą być bliskie. Poprawi to uzasadnienie biznesowe dla przejścia na gospodarkę odpadami. Odwadnianie moczu „to właściwa technika” – powiedziała. „To jedyna technologia, która może rozwiązać problemy z jedzeniem w domu w rozsądnym czasie. Ale ludzie muszą się na to zdecydować”.
Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. & Love, NG Environ. Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. & Love, NG Environ.Hilton, SP, Keoleyan, GA, Digger, GT, Zhou, B. i Love, NG Environ. Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. & Love, NG Environ。 Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. & Love, NG Environ。Hilton, SP, Keoleyan, GA, Digger, GT, Zhou, B. i Love, NG Environ.nauka. technologia. 55, 593–603 (2021).
Sutherland, K. i in. Odciski opróżniania toalety rozdzielczej. Faza 2: Publikacja planu walidacji UDDT eThekwini City (Uniwersytet KwaZulu-Natal, 2018).
Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit.Mkhize N, Taylor M, Udert KM, Gounden TG. i Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG i Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit.Mkhize N, Taylor M, Udert KM, Gounden TG. i Buckley, CAJ Water Sanit.Zarządzanie giełdą 7, 111–120 (2017).
Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Churli, S. Angue. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Churli, S. Angue.Chemiczny. Międzynarodowy Raj Angielski. 58, 7415–7419 (2019).
Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg.https://doi.org/10.1021/access.1c00271 (2021 r.).