Dziękujemy za odwiedzenie Nature.com. Wersja przeglądarki, której używasz, ma ograniczoną obsługę CSS. Aby uzyskać najlepsze wrażenia, zalecamy korzystanie ze zaktualizowanej przeglądarki (lub wyłączenie trybu zgodności w programie Internet Explorer). W międzyczasie, aby zapewnić ciągłą obsługę, będziemy renderować witrynę bez stylów i JavaScript.
Chelsea Wold jest niezależną dziennikarką mieszkającą w Hadze w Holandii i autorką książki Daydream: An Urgent Global Quest to Change Toilets.
Specjalistyczne systemy toaletowe wydobywają azot i inne składniki odżywcze z moczu do wykorzystania jako nawóz i inne produkty. Źródło zdjęcia: MAK/Georg Mayer/EOOS NEXT
Gotlandia, największa wyspa Szwecji, ma mało słodkiej wody. Jednocześnie mieszkańcy zmagają się z niebezpiecznym poziomem zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa i systemów kanalizacyjnych, które powodują szkodliwe zakwity glonów w Morzu Bałtyckim. Mogą one zabijać ryby i wywoływać choroby u ludzi.
Aby pomóc w rozwiązaniu tej serii problemów środowiskowych, wyspa pokłada nadzieje w jednej mało prawdopodobnej substancji, która je łączy: ludzkim moczu.
Począwszy od 2021 r. zespół badawczy rozpoczął współpracę z lokalną firmą, która wynajmuje przenośne toalety. Celem jest zebranie ponad 70 000 litrów moczu w ciągu 3 lat w pisuarach bezwodnych i dedykowanych toaletach w wielu lokalizacjach w trakcie letniego sezonu turystycznego. Zespół pochodził ze Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych (SLU) w Uppsali, który wydzielił firmę o nazwie Sanitation360. Korzystając z opracowanego przez naukowców procesu, wysuszyli mocz na kawałki przypominające beton, które następnie zmielili na proszek i sprasowali w granulki nawozu, które pasują do standardowego sprzętu rolniczego. Lokalni rolnicy wykorzystują nawóz do uprawy jęczmienia, który następnie jest wysyłany do browarów w celu produkcji piwa, które może wrócić do cyklu po spożyciu.
Prithvi Simha, inżynier chemik w SLU i CTO w Sanitation360, powiedział, że celem badaczy jest „wyjście poza koncepcję i wprowadzenie w życie” ponownego wykorzystania moczu na dużą skalę. Celem jest dostarczenie modelu, który można naśladować na całym świecie. „Naszym celem jest, aby każdy, wszędzie, wykonał to ćwiczenie”.
W eksperymencie na Gotlandii jęczmień nawożony moczem (po prawej) porównano z roślinami nienawożonymi (środek) i z nawozami mineralnymi (po lewej). Źródło zdjęcia: Jenna Senecal.
Projekt Gotland jest częścią podobnego światowego wysiłku mającego na celu oddzielenie moczu od innych ścieków i recykling w celu uzyskania produktów takich jak nawóz. Praktyka ta, znana jako odwrócenie moczu, jest badana przez grupy w Stanach Zjednoczonych, Australii, Szwajcarii, Etiopii i Republice Południowej Afryki, między innymi. Te wysiłki wykraczają daleko poza laboratoria uniwersyteckie. Pisuary bezwodne są podłączone do systemów utylizacji w piwnicach w biurach w Oregonie i Holandii. Paryż planuje zainstalować toalety z odwróceniem moczu w 1000-osobowej strefie ekologicznej budowanej w 14. dzielnicy miasta. Europejska Agencja Kosmiczna umieści 80 toalet w swojej paryskiej siedzibie, która rozpocznie działalność jeszcze w tym roku. Zwolennicy odwrócenia moczu twierdzą, że może znaleźć zastosowanie w miejscach od prowizorycznych posterunków wojskowych po obozy dla uchodźców, bogate ośrodki miejskie i rozległe slumsy.
Naukowcy twierdzą, że przekierowywanie moczu, jeśli zostanie wdrożone na szeroką skalę na całym świecie, może przynieść ogromne korzyści dla środowiska i zdrowia publicznego. Dzieje się tak częściowo dlatego, że mocz jest bogaty w składniki odżywcze, które nie zanieczyszczają zbiorników wodnych i może być używany do nawożenia upraw lub w procesach przemysłowych. Simha szacuje, że ludzie produkują wystarczająco dużo moczu, aby zastąpić około jednej czwartej obecnych na świecie nawozów azotowych i fosforanowych; zawiera on również potas i wiele pierwiastków śladowych (patrz „Składniki moczu”). A co najlepsze, nie spłukując moczu do kanalizacji, oszczędzasz dużo wody i zmniejszasz obciążenie starzejącego się i przeciążonego systemu kanalizacyjnego.
Według ekspertów w tej dziedzinie wiele komponentów do odprowadzania moczu może wkrótce stać się szeroko dostępnych dzięki postępowi w zakresie toalet i strategii usuwania moczu. Istnieją jednak również duże przeszkody na drodze do fundamentalnych zmian w jednym z najbardziej podstawowych aspektów życia. Naukowcy i firmy muszą zająć się niezliczoną liczbą wyzwań, od ulepszania konstrukcji toalet odprowadzających mocz po ułatwianie przetwarzania moczu i przekształcania go w wartościowe produkty. Może to obejmować systemy oczyszczania chemicznego podłączone do poszczególnych toalet lub sprzętu piwnicznego obsługującego cały budynek i świadczącego usługi odzyskiwania i konserwacji powstałego skoncentrowanego lub utwardzonego produktu (patrz „Od moczu do produktu”). Ponadto istnieją szersze kwestie zmiany społecznej i akceptacji, powiązane zarówno z różnym stopniem tabu kulturowego związanego z odpadami ludzkimi, jak i z głęboko zakorzenionymi konwencjami dotyczącymi przemysłowych systemów ściekowych i żywnościowych.
W obliczu niedoborów energii, wody i surowców dla rolnictwa i przemysłu, społeczeństwo zmaga się z niedoborami energii, wody i surowców dla rolnictwa i przemysłu, a ponowne wykorzystanie moczu jest „poważnym wyzwaniem dla sposobu, w jaki zapewniamy sanitację”, mówi biolog Lynn Broaddus, konsultant ds. zrównoważonego rozwoju z siedzibą w Minneapolis. . „Gatunek, który będzie zyskiwał na znaczeniu. Minnesota, był byłym prezesem Aquatic Federation of Alexandria, Va., światowego stowarzyszenia profesjonalistów zajmujących się jakością wody. „To naprawdę coś wartościowego”.
Dawno temu mocz był cennym towarem. W przeszłości niektóre społeczeństwa używały go do nawożenia upraw, wyrobu skóry, prania ubrań i produkcji prochu strzelniczego. Następnie, pod koniec XIX i na początku XX wieku, w Wielkiej Brytanii pojawił się nowoczesny model scentralizowanego zarządzania ściekami, który rozprzestrzenił się na cały świat, a kulminacją była tzw. ślepota moczowa.
W tym modelu toalety wykorzystują wodę do szybkiego odprowadzania moczu, kału i papieru toaletowego do odpływu, zmieszanego z innymi płynami z gospodarstw domowych, źródeł przemysłowych, a czasami z odpływów burzowych. W scentralizowanych oczyszczalniach ścieków energochłonne procesy wykorzystują mikroorganizmy do oczyszczania ścieków.
W zależności od lokalnych przepisów i warunków panujących w oczyszczalni ścieków, ścieki odprowadzane z tego procesu mogą nadal zawierać znaczne ilości azotu i innych składników odżywczych, a także inne zanieczyszczenia. 57% populacji świata w ogóle nie jest podłączona do scentralizowanego systemu kanalizacyjnego (patrz „Ścieki ludzkie”).
Naukowcy pracują nad tym, aby scentralizowane systemy były bardziej zrównoważone i mniej zanieczyszczające, ale począwszy od Szwecji w latach 90. XX wieku, niektórzy badacze naciskają na bardziej fundamentalne zmiany. Postępy na końcu rurociągu to „po prostu kolejna ewolucja tej samej cholernej rzeczy”, powiedziała Nancy Love, inżynier ochrony środowiska na University of Michigan w Ann Arbor. Przekierowanie moczu będzie „przełomowe”, mówi. W badaniu 1, które symulowało systemy zarządzania ściekami w trzech stanach USA, ona i jej współpracownicy porównali konwencjonalne systemy oczyszczania ścieków z hipotetycznymi systemami oczyszczania ścieków, które przekierowują mocz i wykorzystują odzyskane składniki odżywcze zamiast syntetycznych nawozów. Szacują, że społeczności stosujące przekierowywanie moczu mogą zmniejszyć ogólną emisję gazów cieplarnianych o 47%, zużycie energii o 41%, zużycie słodkiej wody o około połowę i zanieczyszczenie ściekami składnikami odżywczymi o 64%. wykorzystanej technologii.
Koncepcja ta pozostaje jednak niszowa i w dużej mierze ograniczona do obszarów autonomicznych, takich jak skandynawskie ekowioski, wiejskie zabudowania gospodarcze i inwestycje na obszarach o niskich dochodach.
Tove Larsen, inżynier chemik ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Nauki i Technologii Wodnych (Eawag) w Dübendorf, mówi, że większość zaległości jest spowodowana samymi toaletami. Po raz pierwszy wprowadzone na rynek w latach 90. i 2000., większość toalet odprowadzających mocz ma przed sobą małą miskę do zbierania płynu, co wymaga starannego ukierunkowania. Inne projekty obejmują obsługiwane nogą przenośniki taśmowe, które umożliwiają odprowadzanie moczu podczas transportu obornika do pojemnika na kompost, lub czujniki, które uruchamiają zawory, aby skierować mocz do oddzielnego wylotu.
Prototyp toalety, która oddziela mocz i suszy go na proszek, jest testowany w siedzibie szwedzkiej firmy wodno-kanalizacyjnej VA SYD w Malmö. Źródło zdjęcia: EOOS NEXT
Ale w projektach eksperymentalnych i demonstracyjnych w Europie ludzie nie przyjęli ich stosowania, powiedział Larsen, narzekając, że są zbyt duże, śmierdzące i zawodne. „Naprawdę zniechęcił nas temat toalet”.
Obawy te towarzyszyły pierwszemu na dużą skalę wykorzystaniu toalet odprowadzających mocz, projektowi w południowoafrykańskim mieście Ethekwini w latach 2000. Anthony Odili, który studiuje zarządzanie zdrowiem na Uniwersytecie KwaZulu-Natal w Durbanie, powiedział, że nagłe rozszerzenie granic miasta po apartheidzie spowodowało, że władze przejęły niektóre biedne obszary wiejskie bez infrastruktury toaletowej i wodnej.
Po wybuchu epidemii cholery w sierpniu 2000 r. władze szybko uruchomiły kilka obiektów sanitarnych, które spełniały ograniczenia finansowe i praktyczne, w tym około 80 000 suchych toalet odprowadzających mocz, z których większość jest nadal w użyciu. Mocz spływa do gleby spod toalety, a kał trafia do magazynu, który miasto opróżnia co pięć lat od 2016 r.
Odili powiedział, że projekt stworzył bezpieczniejsze urządzenia sanitarne w tym obszarze. Jednak badania nauk społecznych zidentyfikowały wiele problemów z programem. Pomimo przekonania, że ​​toalety są lepsze niż nic, badania, w tym niektóre z badań, w których brał udział, później wykazały, że użytkownicy generalnie ich nie lubią, powiedział Odili. Wiele z nich jest zbudowanych z materiałów niskiej jakości i są niewygodne w użyciu. Podczas gdy takie toalety powinny teoretycznie zapobiegać powstawaniu zapachów, mocz w toaletach eThekwini często trafia do magazynu kału, tworząc okropny zapach. Według Odiliego ludzie „nie mogli normalnie oddychać”. Ponadto mocz praktycznie nie jest używany.
Ostatecznie, według Odili, decyzja o wprowadzeniu suchych toalet odprowadzających mocz była decyzją odgórną i nie uwzględniała preferencji ludzi, głównie ze względu na zdrowie publiczne. Badanie z 2017 r.3 wykazało, że ponad 95% respondentów eThekwini chciało mieć dostęp do wygodnych, bezzapachowych toalet używanych przez bogatych białych mieszkańców miasta, a wielu planowało ich instalację, gdy tylko warunki na to pozwolą. W Republice Południowej Afryki toalety od dawna są symbolem nierówności rasowych.
Jednak nowy projekt może być przełomem w odprowadzaniu moczu. W 2017 r. austriacka firma projektowa EOOS (wydzielona z EOOS Next) pod przewodnictwem projektanta Haralda Grundla we współpracy z Larsenem i innymi wypuściła pułapkę na mocz. Eliminuje to potrzebę celowania przez użytkownika, a funkcja odprowadzania moczu jest prawie niewidoczna (patrz „Nowy rodzaj toalety”).
Wykorzystuje tendencję wody do przywierania do powierzchni (nazywaną efektem czajnika, ponieważ działa jak kapiący czajnik), aby skierować mocz z przedniej części toalety do oddzielnego otworu (zobacz „Jak poddawać mocz recyklingowi”). Urządzenie Urine Trap, opracowane przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała szeroki zakres badań nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można zamontować w dowolnym urządzeniu, od wysokiej klasy ceramicznych modeli z cokołem po plastikowe miski ustępowe. Urządzenie Urine Trap, opracowane przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała szeroki zakres badań nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można zamontować w dowolnym urządzeniu, od wysokiej klasy ceramicznych modeli z cokołem po plastikowe miski ustępowe. Pułapkę na mocz opracowano przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspierała wiele innowacyjnych badań nad toaletami dla osób o niskich dochodach. Można ją wbudować w dowolny model, od modeli z ceramicznymi podstawami po plastikowe przysiady.garnki. Urządzenie do zbierania moczu, opracowane przy wsparciu finansowym Fundacji Billa i Melindy Gates z Seattle w stanie Waszyngton, która wspiera szeroko zakrojone badania nad innowacjami w zakresie toalet dla osób o niskich dochodach, można wbudować w dowolny model, od wysokiej klasy modeli ceramicznych po plastikowe tace toaletowe.Szwajcarski producent LAUFEN wypuszcza już na rynek europejski produkt o nazwie „Save!”, choć jego cena dla wielu konsumentów jest zbyt wysoka.
Uniwersytet KwaZulu-Natal i eThekwini City Council testują również wersje toalet z syfonem, które mogą odprowadzać mocz i wypłukiwać cząstki stałe. Tym razem badanie koncentruje się bardziej na użytkownikach. Odie jest optymistą, że ludzie będą woleli nowe toalety odprowadzające mocz, ponieważ lepiej pachną i są łatwiejsze w użyciu, ale zauważa, że ​​mężczyźni muszą usiąść, aby oddać mocz, co jest ogromną zmianą kulturową. Ale jeśli toalety „zostaną również przyjęte i przyjęte przez dzielnice o wysokich dochodach – przez osoby o różnym pochodzeniu etnicznym – to naprawdę pomoże to w rozprzestrzenianiu się”, powiedział. „Zawsze musimy mieć perspektywę rasową”, dodał, aby upewnić się, że nie rozwiną czegoś, co jest postrzegane jako „tylko dla czarnych” lub „tylko dla biednych”.
Separacja moczu to tylko pierwszy krok w transformacji warunków sanitarnych. Następną częścią jest ustalenie, co z tym zrobić. Na obszarach wiejskich ludzie mogą przechowywać mocz w kadziach, aby zabić wszelkie patogeny, a następnie stosować go na gruntach rolnych. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca tę praktykę.
Ale środowisko miejskie jest bardziej skomplikowane – to tam powstaje większość moczu. Budowa kilku oddzielnych kanałów ściekowych w całym mieście, aby dostarczać mocz do centralnego miejsca, nie byłaby praktyczna. A ponieważ mocz składa się w 95 procentach z wody, jego przechowywanie i transport są zbyt drogie. Dlatego naukowcy skupiają się na suszeniu, koncentrowaniu lub w inny sposób wydobywaniu składników odżywczych z moczu na poziomie toalety lub budynku, pozostawiając wodę.
To nie będzie łatwe, powiedziała Larson. Z punktu widzenia inżynierii „mocz to złe rozwiązanie”, powiedziała. Oprócz wody większość stanowi mocznik, bogaty w azot związek, który organizm wytwarza jako produkt uboczny metabolizmu białek. Mocznik jest przydatny sam w sobie: jego syntetyczna wersja to powszechny nawóz azotowy (patrz Wymagania azotowe). Ale jest też podstępny: po połączeniu z wodą mocznik zamienia się w amoniak, który nadaje moczowi charakterystyczny zapach. Jeśli nie zostanie włączony, amoniak może wydzielać zapach, zanieczyszczać powietrze i zabierać cenny azot. Ta reakcja, katalizowana przez wszechobecny enzym ureazę, zwana hydrolizą mocznika, może trwać kilka mikrosekund, co czyni ureazę jednym z najskuteczniejszych znanych enzymów.
Niektóre metody pozwalają na kontynuowanie hydrolizy. Naukowcy z Eawag opracowali zaawansowany proces, który zamienia zhydrolizowany mocz w skoncentrowany roztwór składników odżywczych. Najpierw w akwarium mikroorganizmy przekształcają lotny amoniak w nielotny azotan amonu, powszechny nawóz. Następnie destylator zagęszcza płyn. Spółka zależna o nazwie Vuna, również z siedzibą w Dübendorf, pracuje nad komercjalizacją systemu dla budynków i produktu o nazwie Aurin, który został zatwierdzony w Szwajcarii do roślin spożywczych po raz pierwszy na świecie.
Inni próbują zatrzymać reakcję hydrolizy, szybko podnosząc lub obniżając pH moczu, który zwykle jest neutralny po wydaleniu. Na terenie kampusu University of Michigan Love współpracuje z non-profit Earth Abundance Institute w Brattleboro w stanie Vermont, aby opracować system dla budynków, który usuwa płynny kwas cytrynowy z toalet rozdzielających i toalet bezwodnych. Woda tryska z pisuarów. Mocz jest następnie zagęszczany przez wielokrotne zamrażanie i rozmrażanie5.
Zespół SLU pod przewodnictwem inżyniera ochrony środowiska Bjorna Winnerosa na wyspie Gotlandia opracował sposób suszenia moczu do postaci stałego mocznika zmieszanego z innymi składnikami odżywczymi. Zespół ocenia swój najnowszy prototyp, wolnostojącą toaletę z wbudowaną suszarką, w siedzibie szwedzkiej firmy wodno-kanalizacyjnej VA SYD w Malmö.
Inne metody są ukierunkowane na poszczególne składniki odżywcze w moczu. Można je łatwiej zintegrować z istniejącymi łańcuchami dostaw nawozów i chemikaliów przemysłowych, mówi inżynier chemik William Tarpeh, były pracownik naukowy Love's, który obecnie pracuje na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii.
Powszechną metodą przywracania fosforu z hydrolizowanego moczu jest dodanie magnezu, który powoduje wytrącanie się nawozu o nazwie struwit. Tarpeh eksperymentuje z granulkami materiału adsorbującego, który może selektywnie usuwać azot w postaci amoniaku6 lub fosfor w postaci fosforanu. Jego system wykorzystuje inny płyn zwany regenerantem, który przepływa przez balony po ich wyczerpaniu. Regenerant pobiera składniki odżywcze i odnawia kule na następną rundę. Jest to niskotechnologiczna, pasywna metoda, ale komercyjne regeneraty są szkodliwe dla środowiska. Teraz jego zespół próbuje wytwarzać tańsze i bardziej przyjazne dla środowiska produkty (patrz „Zanieczyszczenie przyszłości”).
Inni badacze opracowują sposoby wytwarzania energii elektrycznej poprzez umieszczanie moczu w mikrobiologicznych ogniwach paliwowych. W Kapsztadzie w Republice Południowej Afryki inny zespół opracował metodę wytwarzania niekonwencjonalnych cegieł budowlanych poprzez mieszanie moczu, piasku i bakterii produkujących ureazę w formie. Wapnieją one w dowolny kształt bez wypalania. Europejska Agencja Kosmiczna rozważa mocz astronautów jako źródło do budowy domów na Księżycu.
„Kiedy myślę o szerokiej przyszłości recyklingu moczu i ścieków, chcemy być w stanie produkować jak najwięcej produktów” – powiedział Tarpeh.
Podczas gdy badacze poszukują różnych pomysłów na komodyfikację moczu, wiedzą, że to trudna walka, szczególnie dla zakorzenionego przemysłu. Firmy nawozowe i spożywcze, rolnicy, producenci toalet i regulatorzy powoli wprowadzają znaczące zmiany w swoich praktykach. „Jest tu dużo bezwładności” — powiedział Simcha.
Na przykład na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley instalacja badawczo-edukacyjna LAUFEN save! Obejmuje to wydatki na architektów, budowę i przestrzeganie przepisów miejskich — a to jeszcze nie zostało zrobione, powiedział Kevin Ona, inżynier ochrony środowiska, który obecnie pracuje na Uniwersytecie Zachodniej Wirginii w Morgantown. Powiedział, że brak istniejących przepisów i regulacji stwarzał problemy dla zarządzania obiektami, więc dołączył do grupy, która opracowywała nowe przepisy.
Część bezwładności może wynikać z obaw przed oporem konsumentów, ale badanie przeprowadzone w 2021 r. wśród osób z 16 krajów7 wykazało, że w miejscach takich jak Francja, Chiny i Uganda chęć spożywania żywności wzbogaconej moczem wyniosła blisko 80% (zobacz Czy ludzie będą to jeść?).
Pam Elardo, która kieruje Wastewater Administration jako zastępca administratora New York City Environmental Protection Agency, powiedziała, że ​​popiera innowacje, takie jak odprowadzenie moczu, ponieważ głównymi celami jej firmy są dalsze zmniejszanie zanieczyszczeń i recykling zasobów. Oczekuje, że dla miasta takiego jak Nowy Jork najbardziej praktyczną i opłacalną metodą odprowadzenia moczu będą systemy poza siecią w modernizowanych lub nowych budynkach, uzupełnione o konserwację i operacje zbierania. Jeśli innowatorzy mogą rozwiązać problem, „powinni działać”, powiedziała.
Biorąc pod uwagę te postępy, Larsen przewiduje, że masowa produkcja i automatyzacja technologii odwadniania moczu mogą być niedalekie. Poprawi to biznesplan dla tego przejścia na gospodarkę odpadami. Odwadnianie moczu „jest właściwą techniką”, powiedziała. „To jedyna technologia, która może rozwiązać problemy z jedzeniem w domu w rozsądnym czasie. Ale ludzie muszą się zdecydować”.
Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. i Love, NG otoczenie. Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. i Love, NG otoczenie.Hilton, SP, Keoleyan, GA, Digger, GT, Zhou, B. i Love, NG Otoczenie. Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. i Love, NG Otoczenia. Hilton, SP, Keoleian, GA, Daigger, GT, Zhou, B. i Love, NG Otoczenia.Hilton, SP, Keoleyan, GA, Digger, GT, Zhou, B. i Love, NG Otoczenie.nauka. technologia. 55, 593–603 (2021).
Sutherland, K. i in. Odciski opróżniania toalety rozdzielczej. Faza 2: Wydanie planu walidacji eThekwini City UDDT (University of KwaZulu-Natal, 2018).
Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit.Mkhize N, Taylor M, Udert KM, Gounden TG. i Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG i Buckley, CAJ Water Sanit. Mkhize, N., Taylor, M., Udert, KM, Gounden, TG & Buckley, CAJ Water Sanit.Mkhize N, Taylor M, Udert KM, Gounden TG. i Buckley, CAJ Water Sanit.Zarządzanie giełdą 7, 111–120 (2017).
Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Churli, S. Angue. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Ciurli, S. Angew. Mazzei, L., Cianci, M., Benini, S. i Churli, S. Angue.Chemiczny. Międzynarodowy Raj Angielski. 58, 7415–7419 (2019).
Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg. Noe-Hays, A., Homeyer, RJ, Davis, AP & Love, NG ACS EST Engg.https://doi.org/10.1021/access.1c00271 (2021 r.).